Nieuw project: Toekomstbestendige werk- en denkwijzen

‘Cultiverend individualiseren’

In september 2023 gaat het pilot-project ‘Toekomstbestendige werk- en denkwijzen in de biodynamische landbouw’ van start, een initiatief van de Biodynamische Vereniging. Doel is een nieuwe werkwijze zichtbaar te krijgen, te documenteren en overdraagbaar te maken. Ben je boer en wil je meedoen? Meld je aan voor 13 september 2023 bij Albert de Vries via mail.

“Toen ik in 1995 omschakelde naar biodynamische landbouw was ridderzuring voor mij één van de grootste problemen. Mijn vader had tientallen jaren de ridderzuring chemisch bestreden en desondanks was ze nog overal. Ze met de hand uitsteken zag ik mezelf niet doen”, vertelt Walter Weidmann, een Zwitserse boer. “De maïs kan op ons bedrijf, met hellingen op 550m hoogte, pas laat geoogst worden en dan wordt de grond niet meer droog. De bodem wordt bij het oogsten dan sterk verdicht met als gevolg het jaar daarop heel veel ridderzuring.”

 Ridderzuring is eerst een probleem, iets dat bestreden moet worden. In een werkgroep, waaraan Walter deelnam, werd de werkhypothese gehanteerd, dat onkruid een verstoring in het specifieke natuurlijke evenwicht van jouw bedrijf herstelt. Dan wordt ridderzuring opeens interessant. ‘Kan ik leren van hoe de ridderzuring dat doet? Dan kan ik dat evenwicht misschien zelf herstellen, op mijn manier?’ In de werkgroep verplaatste men zich in ridderzuring, om te kunnen ervaren wat ridderzuring doet: ‘vasthoudend verbreden’.

 “Los van dit zoekproces was ik al jaren met boeren uit de buurt bezig met het verzorgen van een moerassig natuurgebied vlakbij de boerderij. Het maaisel moest jaarlijks afgevoerd worden en niemand wou dat eigenlijk hebben. Het was een mengsel van riet, moerasgrassen, paardenstaart en munt. Ik kreeg toen plotseling de intuïtie om dit maaisel op de maïsakker na de oogst uit te spreiden en onder te werken. Aansluitend werd geploegd. Het zag er na afloop verschrikkelijk uit. Het maaisel was zo lang en taai dat de plantenresten overal boven de grond uitstaken. Dat ergerde me. Maar tegelijkertijd klopte het wel met het idee. In het voorjaar daarop werd er een kunstweide ingezaaid. Normaal moeten we twee keer eggen in het voorjaar voor de grond fijn genoeg is om te kunnen zaaien. Nu was één keer genoeg. De grond was los en kruimelig. De ridderzuring was niet totaal verdwenen, maar de akker was onherkenbaar, zo anders dan anders. De kunstweide leverde ook een goede opbrengst op. Ik raak niet meer in paniek van de ridderzuring.”

In dit voorbeeld wordt zichtbaar hoe een ander begrip over onkruid openend werkt. Het unieke van dit bedrijf en de verbinding van de boer met zijn omgeving leidt, in die geopende ruimte, tot een unieke werkwijze. Welke begrippen werken openend? Welke unieke werkwijzen kunnen dienen als inspiratie voor anderen?

Dit zijn vragen binnen dit pilotproject, die we aan de hand van praktische vraagstukken rond bijvoorbeeld vruchtwisseling, eigen veevoer, diergezondheid, zaadteelt, omgaan met kosmische ritmen, werken met preparaten en bedrijfseconomie zullen beetpakken.

Voor de BD-boer is dit een dagelijkse realiteit. We hebben jou nodig om deze werkwijze zichtbaar te krijgen, te documenteren, en overdraagbaar te maken. En het ís hard nodig. Doe je mee om de potentie van de BD-beweging tot een bloeiende volgende 100 jaar te laten komen?

Het gaat om een pilotproject tot eind december 2023. We zullen werken met een handvol boeren waarbij we in twee-of drietallen elkaars bedrijf bezoeken. Het is de uitdaging en kunst om in zo’n bezoek en gesprek zo dicht mogelijk bij het daadwerkelijke handelen te blijven.

Als procesbegeleiders en schrijvers zijn Albert de Vries en Geert-Jan van der Burgt aangetrokken door de BD-Vereniging, de initiatiefnemer van dit project. Het project wordt financieel mogelijk gemaakt door bijdragen van Triodos Foundation, Iona-Stichting en het Willy Schilthuisfonds van de Biodynamische Vereniging. Deelnemende boeren kunnen een financiële vergoeding krijgen.

Nadere informatie en aanmelden bij Albert de Vries via mail voor 13 september 2023.