WAT IS BIODYNAMISCH
Gezonde bodem, gezonde voeding
De biodynamische landbouw richt zich op de samenhang tussen bodem, plant, dier, mens, natuur, landschap en kosmos. Alles wat leeft is deel van een groter, samenhangend geheel.
Een levende bodem vormt daarbij de basis. Biodynamische telers voeden niet de plant, maar zorgen voor een gezonde bodem die op haar beurt voor gezonde gewassen zorgt, die gezond zijn voor mensen. Landbouw is nauw verbonden met de natuur. Een boer is tegelijk een natuurbeheerder: er zijn vogels en insecten nodig om plagen tegen te gaan, dus zijn er bomen en bloemen nodig om vogels en insecten aan te trekken. Chemische bestrijdingsmiddelen, kunstmest en genetische manipulatie verstoren de natuurlijke samenhang en worden dus niet gebruikt in de biodynamische landbouw.
Verschil tussen bio en Demeter
Biodynamische producten herken je aan het Demeter keurmerk. De regels hiervoor gaan verder dan die voor ‘gewoon biologisch’. Een Demeter koe mag niet onthoornd worden, en bio-koe wel. Bij Demeter kippen hoort een haan, bij bio-kippen hoeft dat niet. Bij Demeter teelten moet alle mest minimaal biologisch zijn, bij bio mag 35% nog gangbaar zijn. Aardbeiensmaak in Demeter producten moet afkomstig zijn van aardbeien, aan bioproducten mag ook aardbeiensmaak worden toegevoegd die door gisten is geproduceerd. In dit overzicht – verschil tussen bio en Demeter – staat een deel van de verschillen tussen bio en Demeter op een rij.
De brochure Barstensvol Leven van Stichting Demeter vertelt meer over de achtergronden van biodynamisch en laat boeren, tuinders, een kok en een winkelier aan het woord over wat hen inspireert. Lees Nederlandse of de Vlaamse versie.
Levenskrachten
Een holistische kijk op het leven en de krachten die het leven opbouwen, vormt het uitgangspunt voor de biodynamische landbouw. Deze visie komt voort uit 'de Landbouwcursus', een serie lezingen door antroposoof Rudolf Steiner in 1924. Het is de kunst om alles wat leeft - bodem, plant, dier, mens en landschap - naar zijn eigen aard te verzorgen én tegelijkertijd alle onderdelen van de boerderij op elkaar af te stemmen. Het landbouwbedrijf functioneert als een levend organisme met een eigen bedrijfsindividualiteit. Dit gaat verder dan het beeld van de gesloten bedrijfskringloop. Elk deel dient het geheel. Mens, plant, dier en bodem werken samen. Deze samenhang en verbondenheid dragen bij aan de bijzondere sfeer die veel bezoekers ervaren op Demeter boerderijen. Karakteristiek binnen de biodynamische landbouw zijn de preparaten, gemaakt van geneeskrachtige planten. Ze versterken de samenhang en de eigenheid van het landbouwbedrijf als organisme.
Wereldwijde landbouwbeweging
Overal in de wereld inspireert het biodynamische gedachtengoed mensen om ermee aan de slag te gaan: er zijn ruim 7000 Demeter boerderijen (227.000 hectare) in 65 landen op alle continenten. In Nederland en Vlaanderen samen zijn er 165 Demeter landbouwbedrijven. Cijfers, trends en ontwikkelingen in de biodynamische voedselketen worden jaarlijks gepubliceerd in de Demeter Monitor.
Meer lezen en kijken over biodynamische landbouw en voeding? KIJK HIER
Lees verder onder de oranje balk over de Landbouwcursus en over biodynamische preparaten.
HIERIN VERSCHILT BIODYNAMISCH VAN BIOLOGISCH
De Landbouwcursus
“Nu, een landbouwbedrijf verwerkelijkt zijn ware aard eigenlijk het beste als het kan worden opgevat als een soort individualiteit, een werkelijk op zichzelf staande individualiteit.”
“De bodem is een echt orgaan. De bodem is een orgaan dat we, als we willen, kunnen vergelijken met het middenrif van de mens.”
De aanzet tot de biodynamische landbouw is gegeven door Rudolf Steiner, die in 1924 een serie voordrachten gaf aan een groep door antroposofie geïnspireerde (heren)boeren, op het landgoed Koberwitz (nu in Polen gelegen). Die voordrachten worden kortweg ‘De Landbouwcursus’ genoemd. De teksten zijn in het Nederlands vertaald in het boek Vruchtbare Landbouw op biologisch-dynamische grondslag.
Goede landbouw gaat over het verzorgen van het leven; het verzorgen van de boerderij als een levend organisme, met een levende bodem, waar alles wat leeft – gewassen, vee, vogels, bomen, bijen - naar zijn aard wordt verzorgd, zodat een krachtig levend samenhangend geheel ontstaat met grote veerkracht.
Luc Ambagts heeft zich diepgravend in de Landbouwcursus verdiept en schrijft erover op zijn website Steiner in essentie. Ook Jan Saal heeft er een intensieve studie van gemaakt en heeft een bewerkte versie van de Landbouwcursus op zijn website geplaatst.
Biodynamische preparaten
“Als het u nu lukt om het gewone bemesten met deze vorm van, laat ik zeggen, ‘geestelijke mest’ te verbinden, dan zult u wel zien hoeveel vruchtbaars er uit deze zaak kan voortkomen”, zei Rudolf Steiner in De Landbouwcursus.
Geestelijke mest. Zo zou je de biodynamische preparaten kunnen noemen, waarvan het gebruik karakteristiek is voor de biodynamische landbouw.
Het gebruik van deze preparaten ondersteunt alle levensprocessen in de wijde omgeving van het landbouwbedrijf. Het maken en toepassen van biodynamische preparaten is een ritueel dat de verbinding van boeren en tuinders met de levensprocessen versterkt en hen scherpt als waarnemers. Het verzorgen van leven heeft, net als bij onszelf, alles te maken met ritme en balans. De preparaten bevorderen de afstemming van levensprocessen op kosmische ritmes en samenhangen. Dat draagt bij aan een vruchtbare bodem, aan gezonde planten en dieren, en aan optimale voedingskwaliteit.
Een uitgebreide toelichting over de preparaten, welke er zijn en hoe ze worden toegepast, vind je in een FAQ op de site van Stichting Demeter. Deze info kun je ook downloaden via deze pdf. Op de pagina MEER LEZEN EN KIJKEN staat veel (ook online) leesvoer over preparaten.