Tom Saat bespreekt het boek van Manfred Klett, deel 3
Tom Saat schrijft een boekbespreking in vier delen over het boek van Manfred Klett, Von der Agrartechnologie zur Landbaukunst. In januari bracht Tom een bezoek aan de 88-jarige BD-pionier op zijn boerderij Dottenfelderhof. Klett was net ernstig ziek geweest, maar leefde op door over zijn lievelingsonderwerpen te praten: de koe en de preparaten. Deze komen ook in zijn boek uitgebreid aan bod. Hij schrijft over de koe die zozeer een stofwisselingsdier is, dat er zelfs in zijn kop stofwisseling plaatsvindt tijdens het herkauwen, in de hersenholte waar voer en bloed elkaar ontmoeten. Hij schrijft over het samenspel tussen kop en darm, de ‘hersenen-van-de-buik’. Over hoe in de paar uur dat het voer in de koe verblijft evenveel humuszuren worden opgebouwd als enkele maanden in een composthoop. Over bemesting als het verlevendigen van de bodem. Over compostering als nabootsing van het proces dat in het dier plaatsvindt. Over de koe als spil van het landbouwbedrijf. Lees hier: Deel 3 Boekbespreking Manfred Klett
Teruglezen van de andere delen:
Deel 1 Boekbespreking Manfred Klett
Deel 2 Boekbespreking Manfred Klett
Meer nieuws
Congres en evenement met Vandana Shiva op 1 en 2 juni
Op zaterdag 1 en 2 juni a.s. is de wereldberoemde Indiase wetenschapper, milieu- en mensenrechtactiviste en schrijver Vandana Shiva in Nederland. Als activist strijdt Vandana Shiva al sinds de jaren…
De Jubileum-special van Demeter Magazine is uit!
In omvang qua hectares wereldwijd en in Nederland nog altijd beperkt, maar qua impact op de samenleving van onschatbare betekenis. De impuls die 100 jaar geleden is gegeven om naar…
Henk Bunskoek: ‘Met kleine stapjes kom je er, altijd’
Donderdag 21 maart is Henk Bunskoek plotseling overleden. Hij is 71 jaar oud geworden. Jos Willemse leerde Henk kennen via hun beider liefde voor de bijen. Hij blikt terug op…
100 jaar Landbouwcursus
“Wij hebben met een landbouwconferentie hier een echt landbouwfeest gevierd.” Met deze woorden besloot Rudolf Steiner in 1924 de laatste voordracht van wat ondertussen internationaal bekend is als ‘de Landbouwcursus’.…
1000 mensen uit 51 landen vieren 100 jaar BD
Van 7 tot 10 februari 2024 kwamen 1000 mensen uit 51 landen vanuit de hele wereld samen in Dornach voor de internationale biodynamische conferentie. Indrukwekkend is het gevoel van verbinding…
Warmonderhof zoekt leden Raad van Toezicht
Stichting Warmonderhof is op zoek naar nieuwe leden voor de Raad van Toezicht. De basis van Stichting Warmonderhof is een productief gemengd biodynamisch landbouwbedrijf op 85 hectare. Er wordt een…
Gryt de Jong is onze nieuwe coördinator
Gryt de Jong is de nieuwe coördinator van de Biodynamische Vereniging. Ze stelt zich voor: “Ik ben een boerendochter uit Friesland. Ik heb milieukunde gestudeerd in Groningen, en in dat…
2024: 100 jaar biodynamisch
Al 100 jaar bouwen pioniers aan biodynamische landbouw. Al 100 jaar zetten we stappen naar landbouw die toekomstbestendig is. Rond de Pinksterdagen in 1924 gaf Rudolf Steiner een serie lezingen…
Winterconferentie: de Landbouwcursus van Steiner door-ontwikkelen
Op 2 maart organiseert de Biodynamische Vereniging de jaarlijkse Winterconferentie op de Warmonderhof in Dronten. Een feestelijke conferentie, want in 2024 is het 100 jaar geleden dat Rudolf Steiner de…
OP ZOEK NAAR HET WEZEN
‘Op zoek naar het wezen’ is het thema van Dynamisch Perspectief 2024-4, met Ellen Winkel als themaredacteur. Het is een zoektocht naar ‘het wezenlijke’ – de essentie, de ware aard,…
Steun het ontwikkelingswerk van boeren!
Boeren bouwen dagelijks aan ontwikkeling van biodynamische landbouw. Voor hen is het waardevol om elkaar te ontmoeten en met elkaar mee te denken. Daarom verzorgt de Biodynamische Vereniging – al…
Nieuw project: Diermonologen
In 2024 gaat het project Diermonologen van start. Diermonologen geven dieren een stem. Ze vinden plaats op biodynamische boerderijen en iedereen mag er aan meedoen. Deelnemers nemen plaats in de…
Vacature: wij zoeken een beleidsmedewerker
Voel je je verantwoordelijk voor gezonde landbouw en voeding en houd je van samenwerken? Neem dan contact met ons op! De Biodynamische Vereniging is een vereniging van boeren en burgers…
Jan Bokhorst – ‘Jan de bodemman’ – overleden
Zondag 15 oktober is op 76-jarige leeftijd Jan Bokhorst overleden. Hij werd gezien als ‘bodemnestor’ en groot pionier in de biologische landbouw. Jan was medeoprichter van de afdeling landbouw van…
45.000 handtekeningen voor gentechvrije voeding
Op 3 oktober heeft de Tweede Kamer 45.000 handtekeningen in ontvangst genomen die voortkomen uit de petitie ‘houd ons voedsel gentechvrij’. De online petitie, opgestart door de Biowinkelvereniging en onder…
Demeter Monitor 2022-2023: lichte omzetstijging
Ondanks lastige marktomstandigheden met een hoge inflatie en dalende koopkracht is de markt voor biodynamische producten met Demeter keurmerk het afgelopen jaar licht gestegen en ook het aantal biodynamische bedrijven…
GEEF HET LEVEN DOOR
GEEF HET LEVEN DOOR is het thema van het herfstnummer van ledenblad Dynamisch Perspectief, met Bert van Ruitenbeek, directeur van Stichting Demeter, als themaredacteur. De samenhang van alles wat leeft.…
Nieuw project: Toekomstbestendige werk- en denkwijzen
‘Cultiverend individualiseren’ In september 2023 gaat het pilot-project ‘Toekomstbestendige werk- en denkwijzen in de biodynamische landbouw’ van start, een initiatief van de Biodynamische Vereniging. Doel is een nieuwe werkwijze zichtbaar…
Training kringlooplandbouw op BD-bedrijven
Agrarische ondernemers die aan de slag willen met kringlooplandbouw op hun eigen bedrijf, zijn deze herfst en winter van harte welkom bij de vierdaagse training Kringlooplandbouw bij zes biodynamische boeren…
Vacature Kwartier-maker voor bio/BD lector of practor
De Biodynamische Vereniging, de Iona Stichting, Aeres Warmonderhof en Aeres Hogeschool vinden het belangrijk om in deze tijd, waarin naar verwachting veel boeren en tuinders om gaan schakelen naar de…
Verdiepingscursus BD-landbouw
Op 22 september 2023 gaat de Verdiepingscursus BD-landbouw van start, op acht vrijdagen door het jaar heen. De cursus is tot stand gekomen op initiatief van een werkgroep van de…
Teken voor het recht op gentechvrije voeding
De Europese Commissie bereidt een herziening van de regels voor nieuwe veredelingstechnieken voor. Wat er mogelijk toe leidt dat de gentechniek CRISPR-Cas ook in de biologische landbouw onopgemerkt zijn intrede…
Bomen in de BD
Eind juni verscheen het zomernummer van Dynamisch Perspectief, met als thema ‘Bomen in de BD’. Themaredacteur Ties Betjes heeft hieraan een waardevolle bijdrage geleverd. Hij is boomkweker op De Vrolijke…
Bruisende Jaardag bij Veld en Beek
Het was een zeer warme en ook heel bruisende biodynamische dag. De Jaardag van BD Grondbeheer en de Biodynamische Vereniging vond afgelopen zaterdag 10 juni plaats op de met bos…
Fenomenologie als medicijn voor de huidige tijd
Ruim 100 mensen bezochten de derde Dag van de Fenomenologie op 23 april op biodynamische Stadsboerderij in Almere. Wolter Bos schetste hoe ons bestaan tegenwoordig overspoeld wordt met indrukken; vluchtig,…
Jaardag 2023 bij Veld en Beek
De Jaardag van BD-Vereniging en BD-Grondbeheer vindt 10 juni plaats bij Veld en Beek in Doorwerth. Deze gemengde boerderij is gestart door Jan Wieringa en Marijke Domburg en produceert een…
Bescherm mens en natuur tegen bestrijdingsmiddelen
Overheid beschermt mensen en natuur onvoldoende tegen schadelijke effecten van bestrijdingsmiddelen. Zo luidt de alarmerende constatering van een brede coalitie van organisaties in hun Manifest Bestrijdingsmiddelen. De initiatiefnemers zijn milieuorganisatie…
Landbouwakkoord moet internationale voetafdruk verkleinen
Het Nederlandse Landbouwakkoord, dat nu wordt ontwikkeld, is te veel alleen op Nederland gericht. Dat vindt een brede coalitie van meer dan zestig NGO’s, boerenorganisaties, wetenschappers en bedrijven die vandaag…
ANDERS KIJKEN, ANDERS DENKEN, ANDERS DOEN
“Een voor Nederlanders verwarrend beeld siert de voorpagina van dit nummer: boeren die demonstreren vóór landbouwtransitie, samen met klimaatactivisten op 11 maart in Den Haag. Ongekend voor ons land waar…
Spoedcursus Kringlooplandbouw
De BD-Vereniging heeft samen met Land&Co en Louis Bolk Instituut een plan gemaakt voor een ‘Spoedcursus Kringlooplandbouw op BD-bedrijven’. BD-boeren zijn immers al 99 jaar dag in dag uit bezig…
Oproep van boeren: stem groen en gezond
Boeren, (dieren)artsen en natuurbeschermers spreken zich uit in TV campagne: Duizenden boeren, burgers en organisaties roepen op om te stemmen voor een landbouwtransitie. De landbouw heeft een grote invloed op…
Groene boeren solidair met klimaatactivisten
Federatie voor Agro-Ecologische Boeren, waar ook de BD-Vereniging deel van uit maakt, roept haar achterban op om 11 maart naar Den Haag te gaan. Agro-ecologische boeren zullen zij aan zij…
Welkom op onze nieuwe website!
Welkom op de nieuwe website van de Biodynamische Vereniging! Deze is vandaag – 2 maart – online gegaan. Een mooie, informatieve website met een heldere structuur; daar hebben we ons…
Martin von Mackensen over het wezen van de bodem
Boer en docent Martin von Mackensen hield, op uitnodiging van de BD-Vereniging en Warmonderhof, op 15 december een boeiend verhaal over ‘het wezen van bemesting’. Martin: “Het is belangrijk om…
Werken met aandacht
‘Werken met aandacht’ is het thema van het winternummer van Dynamisch Perspectief. Thema-redacteur Joke Bloksma: “Boeren, studenten en moestuinders vertelden me hoe heerlijk het is om ‘in-flow’ te zijn tijdens…
Van ‘Hoe dan wel?’ naar ‘Het kan wel!’ op Groenboerenconferentie
De titel van de Groenboeren Conferentie was ‘Hoe dan wel? Maar het motto werd: ‘Nederland Groenboerenland. Het kan wel!’ met een doelstelling om in 2030 tot 600.000 hectare Groenboerenland te…
Wie stopt de lobby van de agro-industrie?
Vandaag – 31 januari – wordt een ronde tafel georganiseerd voor de leden van de Vaste Kamercommissie van LNV over CRISPR – Cas. Er is al jaren een heel sterke…
Groenboeren conferentie op 4 februari
Op zaterdag 4 februari organiseren de initiatiefnemers van het Groenboerenplan conferentie ‘Hoe dan wel?’ waar mensen vanuit allerlei achtergronden bij elkaar komen die samen willen bouwen aan de landbouw van de toekomst.…
Info-avond over SEKEM
BD-Jong (de jongeren van de BD-Vereniging) organiseren op vrijdag 27 januari een informatieavond over SEKEM, om 18:30 uur in de Hofzaal op Warmonderhof. Hannie Bakker (voorzitter van de Vriendenkring SEKEM) zal…
Dansers zoeken boerderijen voor Aardedans
‘De aarde is een iemand – de aarde is een JIJ. Wij zijn deel, onderdeel van de aarde en de natuur.’ Deze boodschap wil het jonge euritmiedansgezelschap DeDae in haar…
Een verkenning in de BD-beweging
‘Op welke wijze kan de BD-beweging optimaal bijdragen aan de ontwikkeling van de biologische en biodynamische landbouw in Nederland?’, was de vraag die het bestuur van de BD-Vereniging meegaf aan…
Interview Meino Smit in VN
Onbegrijpelijk dat boeren actievoeren voor een systeem dat hen te gronde richt, vindt Meino Smit. Een mooi interview met hem, geschreven door Michiel Bussink, verscheen deze week in VN. Het…
Studiedag met Martin von Mackensen
De bevlogen Duitse biodynamische boer Martin von Mackensen verzorgt donderdag 15 december een inspirerende dag op Warmonderhof. Martin is boer en docent op Dottenfelderhof en kan op een aansprekende manier…
90 ton bieten per hectare met een stikstofgift van 90 kilo
Christianne van der Wal, minister van Natuur en Stikstof, bracht 31 oktober een bezoek aan biodynamische boerderij Vliervelden, onderdeel van De Stadsboerderij in Almere. Tineke van den Berg en Tom…
Groenboeren Winterconferentie ‘Hoe dan wel?’
De BD-Vereniging organiseert 4 februari 2023 samen met de partners van het Groenboerenplan de conferentie ‘Hoe dan wel?’. Daarmee geven we een andere invulling aan onze jaarlijkse Winterconferentie in midden-Nederland.…
Toekomst Zaaien én toekomst geven aan grond
Komend weekend is de laatste kans dit jaar om te komen Toekomst Zaaien. Op zaterdag 22 oktober kun je meehelpen wintergraan zaaien op De Kollebloem in Sint-Lievens-Esse (België). Op zondag…
Verslag van de Jaarvergadering
Op de ochtend van de Jaardag op 18 juni 2022 bij de Vijfsprong in Vorden, hield de BD-Vereniging haar Jaarvergadering. Er werd afscheid genomen van bestuurslid Marteniek Bierman, met dank…
Oases van hoop en verbinding
Het herfst nummer van Dynamisch Perspectief is uit met als thema ‘Oases van hoop en verbinding’, met Bert van Ruitenbeek als themaredacteur. ‘Wanneer dringt werkelijk de urgentie door dat alle…
Areaal biodynamische landbouw in tien jaar met 81% toegenomen
Het areaal biodynamische landbouw is berekend over de afgelopen tien jaar met 81% gestegen van 5150 tot 9340 hectare. Dat is 11,2 % van het totale biologisch areaal in Nederland.…
Areaal biodynamische landbouw in tien jaar met 81% toegenomen
Het areaal biodynamische landbouw is berekend over de afgelopen tien jaar met 81% gestegen van 5150 tot 9340 hectare. Dat is 11,2 % van het totale biologisch areaal in Nederland.…
Wij kunnen niet zonder natuur!
Met een gezamenlijke oproep in meerdere landelijke dagbladen roepen 64 organisaties (waaronder de BD-Vereniging) namens miljoenen Nederlanders het kabinet op om te bouwen aan een toekomst waarin ruimte is voor…
Welkom Karin Menken
Karin Menken is 1 september gestart als bureaumedewerker van de BD-Vereniging en stelt zich graag voor: “Mijn eerste kennismaking met de biodynamisch landbouw was toen ik korte tijd groepsleidster was…
Geen tijd te verliezen
‘Worden we pas wakker als er geen water meer uit de kraan komt?’ vraagt Bert van Ruitenbeek van Stichting Demeter zich af. Namens de initiatiefnemers van het Groenboerenplan sprak hij…
Pleidooi voor integrale aanpak
Bij het stikstof-overleg met Remkes heeft Stichting Demeter, mede namens de BD-Vereniging en de andere partijen achter het Groenboerenplan, gepleit voor een integrale aanpak. Het gaat niet alleen over stikstof,…
De rol van het dier in de BD
Het zomernummer van ons ledenblad Dynamisch Perspectief is verschenen met als thema ‘De rol van het dier in de BD’. Wat is de rol van bijen binnen het bedrijf? Hoe…
Kies nu voor een échte omslag van ons voedselsysteem
De BD-Vereniging ondersteunt het ‘Groenboerenplan’ dat op 6 juli namens duizenden biologische-, biodynamische, agro-ecologische en kringloopboeren wordt overhandigd aan de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Henk Staghouwer, en de…
Jaardag: zoektocht naar eigenheid
‘Ik laat nu bij het oogsten altijd wat uien, sla en kolen staan zodat ze tot bloei komen en hun eigenheid kunnen laten zien’, zegt tuinder Herbert Wennekes. Bij de…
Stikstofcrisis: de héle landbouw moet duurzaam
‘Ook onze akkerbouwpercelen moeten weg volgens de kaart van de minister’, vertelt BD-boer Tineke van den Berg in RTL nieuws (19 juni). Ook BD-boer Welmoed Deinum toont zich bezorgd aan…
Meino Smit: ‘Het roer moet om’
‘Naar een duurzame landbouw in 2040’ is nu verkrijgbaar. Meino Smit heeft zijn promotieonderzoek bewerkt en geactualiseerd voor een breder publiek. ‘Een systeem waar meer energie in gaat dan eruit…
Biodynamische Diners
Biodynamisch Dineren is een nieuw project van de BD-Vereniging. Initiatiefneemster Ilse van den Bosch organiseert de diners op BD-boerderijen met voorafgaand een rondleiding. Demeter kwaliteit krijgt meerwaarde wanneer ook de…
Kom je ook naar onze Jaardag?
‘Zorgen voor elkaar en zorgen voor de aarde’ staat centraal op de Jaardag van de BD-Vereniging en BD Grondbeheer op 18 juni bij zorgboerderij Urtica de Vijfsprong in Vorden, een…
Hou de BD-Agenda in de gaten!
Ken je de BD-Agenda van de BD-Vereniging? Binnenkort een weekend voor jongeren op de Remeker kaasboerderij (13-15 mei), een lezing over het dynamische van de BD (11 mei), een ontmoeting…
Experimenteren met ‘muizenpeper’
In de Landbouwcursus van Rudolf Steiner (6e voordracht, 14 juni 1924) staat een recept voor een middel om muizen te weren van een veld. De bereiding in het kort: vang een…
Nieuwe Dynamisch Perspectief verschenen
Het lentenummer van ledenblad Dynamisch Perspectief (2022-1) is verschenen en heeft als thema ‘Kwaliteit van biodynamisch voor aarde en mens’. Hoe ontstaat op de akker de beste kwaliteit? Hoe neem…
Hoe boer Piet uit handen bleef van het kapitaal
‘Landbouw is geen businessmodel’, zegt biodynamisch boer Piet van IJzendoorn in een uitgebreid artikel in Vrij Nederland. Journalist Michiel Bussink concludeert: ‘Van IJzendoorn spot met alle conventies in de reguliere…
Via kunst in dialoog over landbouw en dierenwelzijn
Het reizende kunstwerk ‘Ahimsa, de rustende koe’, gemaakt door beeldend kunstenaar Jantien Mook, is neergestreken bij biodynamische zorgboerderij Urtica de Vijfsprong in Vorden, waar het tot en met juni te…
BD-Vereniging steunt oproep Greenpeace over voedselzekerheid
Als gevolg van de oorlog in Oekraïne worden er grote graantekorten op de wereldmarkt verwacht. Daarnaast is de industriële landbouw sterk afhankelijk van Russisch fossiel gas, fosfaat, en kaliummeststoffen uit…
Boeren voor vrede
Veel Oekraïners zoeken een plek om te verblijven. Veel boeren hebben ruimte om mensen op te vangen. Via de website farmersforpeace.eu kunnen mensen die ruimte zoeken en ruimte aan kunnen…
Tom Saat bespreekt het boek van Manfred Klett, deel 4
Vorig jaar verscheen het boek Von der Agrartechnologie zur Landbaukunst, geschreven door de 88-jarige Manfred Klett, die hoofd is geweest van de Landbouwsectie van de Internationale Antroposofische Vereniging en vele…
‘Als geld in beweging is, vloeit het naar initiatieven en schept het oneindige mogelijkheden’
Wouter en Kathinka Kamphuis, biodynamische tuinders op ’t Leeuweriksveld bij Emmen, hebben een ideaal: “In een gezonde samenleving zouden we anders omgaan met het eigendomsrecht dan nu gebruikelijk is.” De…
‘Liefdevolle verbinding is het antwoord op geweld en ontbinding’
Als duiding van de huidige oorlogsdreiging en de positie van de biobeweging als vredesbeweging, schreef Bert van Ruitenbeek, directeur Stichting Demeter, onderstaande column, voortbouwend op zijn verhaal bij de Winterconferentie…
Winterconferentie: Gezondheid als poort naar bewustzijn
Mooie voordrachten, afwisselende workshops, samenzang (onder andere het vroegere lijflied van de BD-Vereniging ‘De aarde zal weer vruchtbaar zijn’), ontmoeting. De Winterconferentie van de BD-Vereniging op 26 februari op Warmonderhof…
Bezoek aan Koberwitz
Bestuurslid Ineke Lutters reisde in januari samen met haar man Frans naar de ‘geboorteplaats’ van de biodynamische landbouw, het kleine dorp Kobierzyce (vroeger Koberwitz) bij Breslau (Wroclaw). Rond Pinksteren 1924,…
Quality through biodynamics
De zoektocht naar kwaliteit – zowel innerlijke als uiterlijke kwaliteit – is binnen de biodynamische landbouw altijd belangrijk geweest. Dat je kwaliteit op vele manieren kunt benaderen, bleek uit de…
In herinnering: Wolfgang Albrecht, 1928-2022
Wolfgang Albrecht, 23 mei 1928 in Berlijn geboren, is 1 februari 2022 in Amsterdam op een respectabele leeftijd van 93 jaar overleden. Piet van IJzendoorn, oprichter van BD-boerderij Zonnehoeve, herinnert…
In herinnering: Conny Ruigrok, 1958-2021
‘Eindeloos bestudeer ik de schema’s welke gewassen het in elkaars buurt goed doen en welke gewassen elkaar remmen. Zo stimuleren aardappelen en bonen elkaar in de groei en remmen knoflook…
Tom Saat bespreekt het boek van Manfred Klett, deel 2
Biodynamisch boer Tom Saat is onder de indruk van het boek van Manfred Klett, Von der Agrartechnologie zur Landbaukunst, Wesenszüge des biologisch-dynamischen Landbaus: Eine Landwirtschaft der Zukunft. Hij schrijft een boekbespreking…
Congres en evenement met Vandana Shiva op 1 en 2 juni 22 april 2024
De Jubileum-special van Demeter Magazine is uit! 17 april 2024
Henk Bunskoek: ‘Met kleine stapjes kom je er, altijd’ 10 april 2024
100 jaar Landbouwcursus 25 maart 2024
1000 mensen uit 51 landen vieren 100 jaar BD 16 februari 2024